Van regendruppel tot bron en van bron tot kraanwater: dat noemen we de kringloop van het water. Het lijkt zo makkelijk. Je draait de kraan open en er komt heerlijk water uit. Maar hoe komt dat water in de kraan? Wanneer is ons water op? En kun je zeewater drinken?

Grote waterkringloop

Het water dat wij drinken, bestaat al net zo lang als de aarde. En het grootste deel van dat water is steeds hetzelfde gebleven. De eerste planten en dieren dronken hetzelfde water als wij. De eerste mensen wasten zich met het water dat wij nu drinken. En het water van jouw thee was misschien ooit het zweet van een dinosaurus!

Het lijkt of er water bij komt als het regent. En als het in de zomer erg droog is, lijkt het alsof het water op is. Toch is dat niet zo. Water verandert alleen telkens van plaats en vorm. Soms is water ijs op de Noordpool. Soms is water een moesson in een tropisch regenwoud en soms is water jouw frisdrank. Het water gaat dus rond en rond en rond. Dat rondgaan heet een kringloop: de waterkringloop.

Hoe loopt de waterkringloop?

1. Water in de oceanen en zeeën verdampt. Dit komt door de warmte van de zon. De waterdamp stijgt op. Je ziet dit niet gebeuren, want waterdamp kun je niet zien.
2. Hoog in de lucht is het koud(er). De waterdamp krijgt een vastere vorm (condenseert) en verandert in hele kleine druppeltjes water. Al die druppeltjes pakken zich samen tot een wolk. Een wolk bestaat dus uit een heleboel kleine zwevende waterdruppeltjes.
3. De waterdruppels in de wolk zweven tegen elkaar aan en worden samen groter. Op een bepaald moment zijn ze zo groot en zwaar dat ze niet meer blijven zweven, maar naar beneden vallen. Vanuit de wolk komt dan neerslag. Afhankelijk van de temperatuur regent, sneeuwt of hagelt het.
4. De neerslag komt in zeeën, rivieren en beekjes of zakt in de grond (infiltratie). Soms verdampt de neerslag direct weer.
5. Het water in de grond komt via het grondwater weer in een rivier of kanaal terecht en stroomt vervolgens weer in zee.
6. Het water uit de zee verdampt en de kringloop begint opnieuw.

Een reis van 1000 kilometer
Wist je dat een waterdruppel die door de hele waterkringloop gaat gemiddeld 1.000 kilometer reist? Die reis kan wel heel lang duren. Een druppel water in de zee 'zwemt' daar 37.000 jaar rond voordat het verdampt.

Door de zon verdampt er dagelijks heel erg veel water uit de oceanen.Deze waterdamp blijft tussen de 8 tot 10 dagen in de lucht. Doordat het hoog in de lucht koud is, condenseert de waterdamp, vormt wolken en valt daarna in de vorm van regen of sneeuw op de aarde:

• 60 procent van dat water verdampt opnieuw
• 15 procent vloeit af naar de rivieren, beekjes, zeeën en oceanen
• 25 procent dringt door in de bodem en komt in ondergrondse rivieren en waterlagen.

Waar zit al het water?

• In zeeën en oceanen: 97,2 %
• In ijsbergen en ijskappen: 2,15 %
• In de grond: 0,56 %
• In meren en rivieren: 0,08 %
• In wolken en waterdamp: 0,01 %

Drinkwaterbedrijven aan het werk
Er is heel veel water op aarde. Maar het allergrootste deel daarvan kun je niet drinken. Het is namelijk zout water of ijs of het zit heel diep in de grond. Ongeveer 1 procent van al het water op aarde is zoet water en dus drinkbaar. Maar voordat je water drinkt, moet het eerst gezuiverd worden. Dat doen de drinkwaterbedrijven. Op de pagina kraanwater maken staat precies hoe de waterbedrijven dat doen.

Kleine waterkringloop

Het water dat jij thuis hebt gebruikt, gaat via de afvoerput en het riool weer weg. De waterschappen maken dat water schoon en voeren het af naar rivieren en kanalen. Uiteindelijk komt dat water weer in de zee terecht. Ook hier is sprake van een kringloop van het water, namelijk de kleine kringloop:

1. Grondwater, zoet oppervlaktewater (rivier of meer) of duinwater wordt opgepompt.
2. Het drinkwaterbedrijf zuivert dit water.
3. Het water gaat via leidingen naar jouw huis.
4. Daar gebruik je het om te drinken, te douchen, af te wassen of de wc door te trekken.
5. Het gebruikte water verdwijnt na gebruik in het riool.
6. Het rioolwater komt in de rioolwaterzuivering terecht om schoongemaakt te worden.
7. Het schoongemaakte afvalwater komt via rivieren weer in zee terecht.
8. Het water verdampt.
9. En dan begint weer de grote kringloop.

Het grote verschil tussen de kleine waterkringloop en de grote waterkringloop is de rol van mensen. De grote waterkringloop is er al duizenden jaren en gaat altijd door. De kleine kringloop is door mensen gemaakt. We ‘lenen’ het water om het zelf te gebruiken en daarna geven we
het terug aan de grote kringloop.

Vloeistof, damp en ijs
De totale hoeveelheid water op aarde verandert nooit. Wel verandert steeds de vorm van het water en is het damp, vloeibaar of ijs. Als je water kookt, wordt het damp. En doe je het in de vriezer, krijg je ijs. Zo gaat het ook in de natuur.

Zout en zoet water
Zonder water zou er geen leven op aarde zijn. 75 procent van de aardoppervlakte bestaat uit water. Daarvan is 97,5 procent zout water. Dat kun je niet drinken.

Water zuiveren
In Nederland komt er schoon en lekker water uit de kraan. Dat hebben we te danken aan de drinkwaterbedrijven. Zij maken het water schoon en betrouwbaar. Dat gebeurt in een aantal stappen.

Kan water opgaan?
Omdat de totale hoeveelheid water op aarde niet verandert, kan het water dus nooit opraken. Dat is anders dan bij olie of gas dat in de aardbodem zit. Die hoeveelheden kunnen wel opraken.

Ontwikkelingslanden
In de badkamer, in de keuken en waarschijnlijk ook een in de wc. Je kunt bij jou thuis meerdere kranen opendraaien als je water nodig hebt. Voor kinderen in ontwikkelingslanden is dat niet zo makkelijk. Soms moeten ze uren lopen om water uit de put te halen. Hierdoor kunnen ze niet naar school.